Aktualności Aktualności

Zagospodarowanie lasów w przebudowie

Lasy – ekosystemy pełne bioróżnorodności odgrywają niezwykle istotną rolę, którą należy rozpatrywać w kontekście globalnym. Dostarczają nam korzyści w postaci świeżego powietrza, pochłaniając dwutlenek węgla i produkując tlen; stwarzają warunki do życia i rozwoju organizmom roślinnym, zwierzęcym a także grzybom.

Obecność lasów na świecie przyczynia się również do kształtowania klimatu; zapewniając funkcje wodochronne, glebochronne czy chroniące przed lawinami i osuwiskami. Las jest także miejscem rekreacji i wypoczynku, a ilość osób spędzających w nim czas jest z roku na rok coraz większa.                  

W powiązaniu z prowadzoną przez Lasy Państwowe gospodarką leśną las dostarcza nam także drewna, surowca ekologicznego, odnawialnego wykorzystywanego w wielu dziedzinach życia: głównie w przemyśle budowlanym i meblarskim. Ponadto drewno wykorzystujemy do produkcji papieru, zabawek, akcesoriów kuchennych a często do ogrzania swoich domostw.

Las użytkowany gospodarczo wymaga różnego rodzaju zabiegów pielęgnacyjnych i ochronnych, w zależności od wieku, gatunku oraz siedliska na którym rośnie. Pierwsze zabiegi hodowlane wykonywane są chwilę po wysadzeniu młodych sadzonek na tzw. uprawie i polegają na usunięciu traw, chwastów, jeżyn i ewentualnych zbędnych domieszek które przeszkadzają w ich wzroście. Wraz z upływem czasu i wzrostem sadzonek zabiegi ukierunkowane są na regulację zwarcia (tj. w czasie od momentu zetknięcia się sąsiednich drzewek bocznymi gałązkami), dzięki którym drzewa rosną swobodnie, zwiększając swe rozmiary, kształtując korony i osiągając właściwy pokrój. W dalszej kolejności usuwane są drzewa z powierzchni przegęszczonych, chore, stwarzające zagrożenie bezpieczeństwa, przeszkadzające we wzroście pozostałym. Warto dodać, że z posadzonych (lub powstałych z samosiewu) kilku tysięcy sadzonek w starym, zdrowym lesie rośnie kilkaset drzew.

Zabiegi hodowlane są niezbędne i prowadzą do ukształtowania drzewostanu odpornego na czynnik atmosferyczne, zdrowego i trwałego, zapewniającego możliwość spełniania równocześnie funkcji gospodarczych (w tym pozyskiwania drewna, choinek, stroiszu itp.) oraz ochronnych, ekologicznych i społecznych. W przyrodzie każdy żywy organizm, w tym drzewa mają określony, ograniczony (w przedziale od kilkudziesięciu do kilkuset lat) czas życia i rozwoju. W momencie osiągnięcia przez drzewostan wieku dojrzałości, tj. tzw. wieku rębności, zależnego od gatunku drzew i warunków siedliska następuje proces wymiany dojrzałego pokolenia (następstwo pokoleń). Rozwój nauki oraz nabyte przez leśników doświadczenie wskazują przy tym na potrzebę przebudowy jednogatunkowych drzewostanów (zwłaszcza sosnowych rosnących na zbyt żyznych siedliskach) na lasy mieszane, z przewagą gatunków liściastych.

Na terenie Nadleśnictwa Kraśnik zagospodarowanie lasu w kierunku przebudowy odbywa się najczęściej za pomocą tzw. rębni złożonych, głównie „rębni gniazdowych”. Oznacza to, że na niewielkich powierzchniach o kształcie eliptycznym wycina się drzewa a w ich miejsce wprowadza się gatunki zgodne z wymogami siedliska. Powierzchnie te z mocy prawa winny być odnawiane w przeciągu 5 lat. W przypadku Nadleśnictwa Kraśnik młode pokolenie wprowadzane jest najdalej po dwóch latach od wycinki fragmentów poprzedniego pokolenia. Należy więc podkreślić, że powierzchnie użytkowane rębnie pozbawione są drzewostanu czasowo. Natomiast pozostający starodrzew zabezpiecza wzrastające młode pokolenie przed oddziaływaniem niekorzystnych warunków klimatycznych.

Warto też zaznaczyć, że odpowiedni dobór cięć pozwala również na inicjowanie, w sprzyjających warunkach odnowienia lasu z samosiewu. Ten sposób jest cenny i wykorzystywany z sukcesami w praktyce leśnej wszędzie tam gdzie są ku temu odpowiednie warunki. Wszystkie prace gospodarcze wykonywane przez leśników prowadzone są zgodnie z zasadami określonymi w prawie tj., Ustawą o lasach oraz Planem Urządzenia Lasu zatwierdzonym przez Ministra Środowiska na okres 10 lat.

Gospodarowanie w lasach jest specyficzne z uwagi na długoletni proces wzrostu młodych sadzonek, a osiągnięcie zamierzonych celów hodowlanych i ochronnych następuje w perspektywie kilkunastu bądź kilkudziesięciu lat. Stąd wszystkie, kolejne etapy wzrostu i pielęgnowania lasu są szczególne i wymagają wiele pracy. Dla leśnika każde drzewo, czy to mała sadzonka, czy dojrzały okaz jest tak samo ważne a powierzchnia na którą wprowadzono młode pokolenia od początku jest lasem. Taki sposób postępowania gwarantuje, ciągłe utrzymywanie powierzchni lasów zagospodarowywanych rębniami złożonymi w dobrej kondycji z jednoczesnym wydatnym zwiększeniem ich bioróżnorodności, zróżnicowania przestrzennego i wiekowego oraz podniesieniem walorów krajobrazowych i estetycznych co jest niezmiernie istotne zwłaszcza w lasach przylegających do miast i miejscowości.

Zapewniamy, że doskonale wiemy, iż lasy są naszym dobrem narodowym, a my wszyscy powinniśmy mieć zapewniony realny dostęp do korzystania ze wszystkich jego funkcji od społecznych, przez ekologiczne po gospodarcze.